Najważniejsze substancje aktywne atraktyloda wielogłówkowego (Atractylodes macrocephala, Bai Zhu)

Bai zhu jest jednym z najważniejszych ziół w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej. Kłącze tej rośliny od stuleci stanowi kluczowy składnik receptur, mających przywracać wewnętrzną równowagę ciała i umysłu. Surowiec ten odgrywa kluczową rolę w klasycznych mieszankach ziołowych, ponieważ odpowiada za harmonizowanie i wzmacnianie działania innych składników. Dowiedz się, co wyróżnia bai zhu spośród innych roślin TCM i jakie tajemnice kryje jego bogaty skład.

Co to jest kłącze atraktylodu wielkogłówkowego?

Atraktylod wielkogłówkowy (Atractylodes macrocephala) to bylina należąca do rodziny astrowatych, naturalnie występująca na obszarach górskich i leśnych w Chinach. Należy do rodzaju Atractylodes, który obejmuje kilka gatunków rosnących we wschodniej Azji, różniących się przede wszystkim budową kłączy i aromatem. Najlepiej rośnie na żyznych, wilgotnych glebach, gdzie osiąga wysokość do około 60 centymetrów.

W Tradycyjnej Medycynie Chińskiej bai zhu uznawane jest za jedno z podstawowych ziół wzmacniających. Surowcem zielarskim jest przede wszystkim kłącze. Po jego wysuszeniu przybiera jasnobeżowy kolor i charakteryzuje się lekko gorzkim, aromatycznym smakiem. To właśnie ono od setek lat stanowi nieodłączny element klasycznych receptur stosowanych w TCM.

Bai zhu – profil biochemiczny i działanie

Kłącze bai zhu to surowiec zielarski o wysokiej koncentracji związków aktywnych. Zawiera atraktylon, hinesol, beta-eudesmol oraz inne związki chemiczne. Towarzyszą im też naturalne cukry.

W ujęciu Tradycyjnej Medycyny Chińskiej kłącze bai zhu wspiera Śledzionę (Pi), osusza nadmiar wilgoci i pobudza diurezę. Stosowane jest przy osłabieniu funkcji trawiennych, obrzękach oraz zmniejszonej ilości oddawanego moczu. Pomaga również stabilizować powierzchnię ciała, ograniczając spontaniczne pocenie się spowodowane niedoborem Qi. Dzięki obecności atraktylonu i β-eudesmolu może działać pozytywnie na odporność i regenerację organizmu.

Stosowanie kłącza atraktylodu wielkogłówkowego

Kłącze bai zhu ma charakterystyczny, gorzko-słodki smak, typowy dla surowców o działaniu tonizującym. W Tradycyjnej Medycynie Chińskiej stosuje się je najczęściej w formie wywaru przygotowanego z 6–12 g surowca, a w niektórych recepturach w większych ilościach – do 60 g. Tradycyjną metodą podawania są plastry kłącza zasmażane z otrębami pszennymi, które ułatwiają jego przyswajanie i łagodzą smak. Współcześnie bai zhu występuje w formie suszu, sproszkowanego ekstraktu, granulek oraz kapsułek, stosowanych samodzielnie lub jako składnik mieszanek ziołowych.

Bogaty skład chemiczny bai zhu sprawia, że roślina ta wciąż zajmuje ważne miejsce zarówno w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej, jak i we współczesnej fitoterapii. Dzięki swojemu składowi może stanowić cenne uzupełnienie codziennej diety ziołowej. Regularne sięganie po preparaty z atraktylodu wielogłówkowego to sposób na naturalne zachowanie równowagi organizmu w zgodzie z filozofią TCM.

Kiedy zachować ostrożność?

Choć bai zhu jest od wieków stosowanym surowcem roślinnym o szerokim zastosowaniu w TCM, warto pamiętać, że każda terapia ziołowa wymaga indywidualnego podejścia. Przed rozpoczęciem suplementacji lub długotrwałego stosowania preparatów z atraktylodu wielkogłówkowego należy skonsultować się z lekarzem lub specjalistą medycyny chińskiej, zwłaszcza jeśli:

• występują choroby przewlekłe (np. cukrzyca, nadciśnienie, schorzenia nerek lub wątroby);

• przyjmowane są leki syntetyczne, które mogą wchodzić w interakcje z substancjami czynnymi rośliny;

• planowana jest suplementacja w czasie ciąży lub karmienia piersią;

• występują objawy odwodnienia, gorąca lub suchości w ustach – zioło o działaniu osuszającym może wówczas pogłębić te dolegliwości.

Preparaty z bai zhu najlepiej wprowadzać pod okiem specjalisty, który oceni konstytucję organizmu i dobierze właściwe proporcje ziół w recepturze. Dzięki temu atraktylod wielkogłówkowy stanie się nie tylko naturalnym wsparciem odporności i trawienia, lecz także bezpiecznym elementem codziennej profilaktyki zdrowotnej.