Kurkumina jako znakomity antyoksydant – jak działa na organizm?

Jedną z roślin powszechnie stosowanych w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej od tysięcy lat jest kłącze kurkumy. Jej najważniejszym aktywnym czynnikiem biologicznym jest kurkumina, która z racji swojego charakterystycznego żółtego koloru często jest wykorzystywana w przemyśle spożywczym jako barwnik żywności. Ten naturalny antyoksydant wykazuje wiele cennych właściwości prozdrowotnych, przez co coraz więcej osób decyduje się na włączenie go do swojej codziennej diety. Jak kurkumina działa na organizm? Na co pomaga i jak prawidłowo ją stosować?

Kłącze kurkumy – wszechstronna roślina wykorzystywana w kuchni azjatyckiej i Tradycyjnej Medycynie Chińskiej

Należące do rodziny imbirowatych kłącze kurkumy to naturalna przyprawa znajdująca szerokie zastosowanie w kuchni oraz medycynie naturalnej. Roślina ta wymaga gorącego, wilgotnego klimatu, dlatego występuje przede wszystkim w regionach tropikalnych i subtropikalnych. Jest uprawiana między innymi na terenie Chin, Tajwanu, Sri Lanki, Peru, Australii oraz na obszarze zachodnich Indii.

O leczniczych i kulinarnych właściwościach kurkumy wspominał Marco Polo w swoich dziennikach z podróży po Chinach. Sproszkowaną roślinę podawano z gotowanym mlekiem w celu leczenia kaszlu i dolegliwości układu oddechowego. Palona kurkuma świetnie sprawdzała się jako naturalny środek na gorączkę, natomiast w postaci naparu z suszonych korzeni pomagała wzmocnić odporność i odzyskać siły po porodzie.

Do Europy kłącze kurkumy zostało sprowadzone pod koniec XIII wieku przez arabskich kupców. Na kontynencie europejskim roślina do dnia dzisiejszego jest znana głównie pod nazwą „szafran indyjski”.

Kurkumina – co warto wiedzieć na temat żółtego barwnika wyizolowanego z kłącza kurkumy?

Po raz pierwszy żółta barwiąca substancja została wyizolowana z kurkumy w 1815 roku. Dwóch niemieckich naukowców Vogel i Pelletier nazwało ją wówczas kurkuminą. Identyfikacji struktury chemicznej tego związku dokonano znacznie później, gdyż dopiero w 1910 roku.

Obecnie wiadomo, że kurkumina jest naturalnym barwnikiem polifenolowym, który w kłączu kurkumy może występować w dwóch postaciach: keto i enolowej. Jako substancja wykazuje słabą rozcieńczalność w wodzie. Dobrze natomiast rozpuszcza się w etanolu, metanolu, acetonie oraz w olejach.

W przemyśle spożywczym kurkumina jest powszechnie wykorzystywana przy wytwórstwie produktów piekarniczych, cukierniczych, sosów przyprawowych, musztard oraz napoi. Oprócz tego ten naturalny antyoksydant kryje w sobie wiele cennych właściwości, o których warto wiedzieć w kontekście dbania o własne zdrowie.

Jakie właściwości ma kurkumina od tysięcy lat stosowana w krajach azjatyckich?

Kurkumina stanowiąca główny składnik aktywny kłącza kurkumy wykazuje szerokie spektrum działania zarówno na poziomie komórkowym, jak i regulacji narządowej. Oto najważniejsze właściwości naturalnego antyoksydantu wzbudzającego coraz większe zainteresowanie naukowców ze względu na potencjalne wielokierunkowe działanie biologiczne.

Właściwości przeciwzapalne

Z licznych publikacji wynika, że kurkumina jest jedną z najsilniejszych substancji przeciwzapalnych pochodzenia roślinnego, jakie poznała dotychczasowa nauka. Poza tym, że zapobiega występowaniu chronicznych stanów zapalnych, kontroluje produkcję cytokin oraz spowalnia wytwarzanie kinaz białkowych, których zwiększona aktywność jest obserwowana przy reakcjach zapalnych.

Właściwości antybakteryjne

Spośród znanych właściwości kurkuminy należy też wymienić działanie antybakteryjne. W Tradycyjnej Medycynie Chińskiej przy jej pomocy leczono wiele stanów patologicznych wywoływanych przez bakterie, pleśnie oraz drożdże. Ponadto substancja ta wykazuje silne właściwości przeciwgrzybicze.

Właściwości przeciwcukrzycowe

Dużą zaletą żółtego barwnika występującego naturalnie w kłączu kurkumy jest też jego działanie przeciwcukrzycowe. Kurkumina przyczynia się do redukcji procesu glukoneogenezy polegającego na przekształceniu aminokwasów w glukozę. Ponadto poprawia funkcje komórek beta trzustki oraz łagodzi stres oksydacyjny u osób zmagających się z zaburzeniami metabolicznymi.

Właściwości przeciwreumatyczne

Kurkumina z powodu swoich właściwości działa również przeciwartretycznie. Dzięki temu, że wywiera hamujący wpływ na cyklooksygenazę, powoduje zmniejszenie stanu zapalnego i może wspomagać leczenie chorób układu mięśniowo-szkieletowego takich jak reumatoidalne zapalenie stawów czy zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa.

Właściwości antyoksydacyjne

Spożywana od tysięcy lat w celach leczniczych kurkumina jest wyjątkowo silnym antyoksydantem. Z tego względu pełni rolę zmiatacza reaktywnych form tlenu i azotu, których wysokie stężenie sprzyja przedwczesnemu starzeniu organizmu oraz zwiększa ryzyko rozwoju chorób wiązanych z procesem peroksydacji.

Kurkumina – możliwe interakcje i przeciwwskazania

Liczne właściwości prozdrowotne sprawiają, że kurkumina wzbudza duże zainteresowanie wśród mieszkańców całego globu. Chociaż kłącze kurkumy od lat jest cenionym naturalnym surowcem zielarskim, nie każdy powinien go przyjmować. Przeciwwskazaniem do jego stosowania są między innymi zaburzenia krzepliwości krwi, nadżerki żołądka oraz kamienie nerkowe. Ze spożycia kurkuminy powinny też zrezygnować osoby z schorzeniami wątroby i dróg żółciowych, ponieważ zawarte w niej substancje mogą nasilać wydzielanie żółci.